घरच्या कम्प्युटरवर 'नजर' ठेवा?

तुम्ही ऑफिसला गेल्यावर घरचा कम्प्युटर बंद असतो असा समज करून घेऊ नका. आजकाल वडीलधाऱ्या मंडळींपेक्षा मुलेच जास्त कम्प्युटर वापरतात. त्यांनी त्याचा गैरवापर करू नये म्हणून कम्प्युटर लॉक करून जाणे अथवा त्याला पासवर्ड देणे असे उपाय आपल्याला करता येतात. परंतु, काही वेळा शाळा, कॉलेजच्या प्रोजेक्टसाठी अथवा ऑफिसच्या कामासाठी मुलाला खरोखरच कम्प्युटरची गरज असते. तरीही आपले मूल खरोखरच कामासाठी कम्प्युटर वापरते आहे की भलतेच काही पाहण्यासाठी हे तुम्हाला कसे ओळखता येईल? मुलांनी आपल्या गैरहजेरीत कम्प्युटर किती वेळ वापरला हे कसे ओळखाल? ते ओळखता येईल. अगदी सोप्या पद्धतीने. तेही कोणतेही नवे सॉफ्टवेअर डाऊनलोड न करता!

कम्प्युटरच्या 'स्टार्ट' बटनावर क्लिक करा. कंट्रोल पॅनेलवर जा. तिथून 'अॅडमिनिस्ट्रेटिव्ह टूल्स'वर जा. त्यावर डबल क्लिक केल्यावर काही ऑप्शन्स दिसतील. त्यातल्या 'इव्हेंट व्ह्युअर'वर क्लिक करा. एक बॉक्स उघडेल. त्यातल्या डाव्या भागात 'इव्हेंट व्ह्युअर (लोकल)' असे लिहिलेल्या भागातील 'सिस्टिम'वर क्लिक करा. उजवीकडे टाइम, डेट, सोर्स, कॅटेगरी, इव्हेंट वगैरे कॉलम दिसतील. परंतु त्याने घाबरून जाऊ नका. यातली इव्हेंट कॅटेगरी महत्त्वाची आहे. या कॅटेगरीखाली वेगवेगळे आकडे दिसतील. त्यातला ६००५ हा आकडा तारखेच्या कॉलमातील तारखेला कम्प्युटर सुरू करण्याची वेळ दर्शविते तर ६००६ आकडा कम्प्युटर बंद केल्याची वेळ सांगते. इतर सर्व आकडे जाऊन फक्त कम्प्युटर सुरू आणि बंद केल्याच्याच वेळा हव्या असल्या तर? तर वरती फाइल, अॅक्शन, व्ह्यू, हेल्प या ऑप्शनपैकी व्ह्यूवर क्लिक करा. मग 'फिल्टर'वर जा. एक बॉक्स ओपन होईल. यातल्या फिल्टरमध्ये इव्हेंट आयडीच्या पुढे ६००५ किंवा ६००६ आकडे टाइप करा व ओके म्हणा. आता फक्त कम्प्युटर सुरू वा बंद केल्याच्या वेळा तुम्हाला दिसतील. मग तुमच्या गैरहजेरीत घरच्यांनी किती वेळ कम्प्युटर वापरला ते लगेचच कळेल. मुलांवर अविश्वास दाखवा असे मला सुचवायचे नाही, पण आपल्या गैरहजेरीत कम्प्युटरचा वापर होतो का हे तपासणे महत्त्वाचे आहे.

एवढे करायचे नसेल तर कम्प्युटरला स्वत:चा पासवर्ड देऊ शकताच. त्यासाठी कंट्रोल पॅनेल - यूजर अकाऊंट्स - तुमचे अकाऊंट व नंतर क्रिएट पासवर्ड या मार्गाने जाऊन पासवर्ड देऊ शकता. पण तो विसरलात तर तो रिकव्हर करण्यासाठी एखाद्या तज्ज्ञालाच बोलवावे लागेल.

काही टिप्स
आपण एखादी फाइल रिसायकल बिनमधूनही डिलीट करतो. पण क्षणार्धातच आपल्या लक्षात येते की आपण ही फाईल चुकून काढून टाकली. अशा डिलीटेड फाइल्स कम्प्युटरमध्येच असतात. पण त्या अदृष्य स्वरूपात. त्या कशा रिकव्हर कराल? साधे सॉफ्टवेअर डाऊनलोड करा. रेकुव्हा (recuva) नावाचे हे सॉफ्टवेअर चकटफु आहे आणि त्याचा साइझ आहे फक्त २.२ एमबी. तो डाऊनलोड झाला की त्यावर डबलक्लिक करा व फाइल रन करा. हार्ड डिस्क आणि मेमरी कार्डमधील सर्व फाइल्स स्कॅन होतील आणि सर्व डिलिटेड फाइल्स तुमच्या समोर येतील. त्यातली हवी ती फाइल तुम्ही 'रिस्टोअर' करू शकता.

रंगीबेरंगी मेल
तुम्ही मैत्रिणीला मेल पाठवताना तो अधिक रोमँटिक करून पाठवू शकता. ईमेलमध्ये वेगवेगळी चित्रे इन्सर्ट करू शकता आणि अॅनिमेशनचा वापरही करू शकता. त्यासाठी डाऊनलोड करा इनक्रेडिमेल (incredimail) हा प्रोग्राम. हाही चकटफु आहे आणि त्याचा साइझ आहे फक्त ५८४ केबी.

मेलवॉशर!
कम्प्युटरमध्ये व्हायरस वा स्पॅममेल येऊ नये म्हणून तुम्ही कितीही काळजी घेतलीत तरीही हा प्रकार पाहुणा म्हणून येतोच आणि त्यातले काही पाहुणे अगदी चिवट असतात. या स्पॅम मेल येऊच नयेत म्हणून काय कराल? त्यासाठी मेलवॉशर (mailwasher.net) उपलब्ध आहे. ते डाऊनलोड करा व ऑटोमॅटिक बटनवर क्लिक करा. तुमच्या मशीनमध्ये जे ईमेल सॉफ्टवेअर असेल (उदा. आऊटलूक एक्स्प्रेस) त्याची सेटिंग्ज तुम्हाला उजव्या बाजूला दिसतील. ज्या ईमेल प्रोग्रामच्या एंट्रीच्या पुढे अॅप्लिकेशन असे लिहिलेले असेल तेथे टिक करा व फिनिश म्हणा. नंतर आऊटलूक एक्स्प्रेस जेव्हा जेव्हा उघडेल, तेव्हा चेक मेल म्हटल्यावर प्रत्येक मेल चेक होऊन येईल. जी स्पॅममेल असेल ती दाखविली जाईल. ती न उघडता त्यावर राइटक्लिक करून 'अॅड टू ब्लॉकलिस्ट ' असे म्हणू शकता.